Η παγκόσμια τάση του vegan Γενάρη μάς χτυπά την πόρτα κι εμείς δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτή τη λαχταριστή πρόκληση, να γίνουμε, έστω για έναν μήνα, αυστηρά χορτοφάγοι. Ειδικά όταν η ασιατική κουζίνα έχει τόσες γευστικές vegan προτάσεις, όλα γίνονται πολύ πιο εύκολα!
Ο Γενάρης, ως πρώτος μήνας του χρόνου σύμφωνα με το ημερολόγιο του δυτικού κόσμου, είναι πάντα μια καλή αφορμή για νέα ξεκινήματα στο lifestyle και ειδικά στη διατροφή μας. Αυτή ήταν και η σκέψη πίσω από το Veganuary Challenge, που ξεκίνησε το 2014 μία βρετανική μη κερδοσκοπική οργάνωση, ενθαρρύνοντας την υιοθέτηση ενός vegan τρόπου ζωής για 31 ολόκληρες μέρες, δηλαδή για ολόκληρο τον μήνα Ιανουάριο. Ναι, όπως καλά καταλάβατε, η λέξη «Veganuary» προκύπτει από το «vegan» και το «January». Το 2015 οι συμμετέχοντες στο challenge ήταν 12.800, ενώ μέχρι το 2021 είχαν φτάσει τους 513.663. Το 2022 πάνω από 629.000 συμμετέχοντες έγιναν vegan για έναν μήνα (και, ποιος ξέρει, μπορεί και για πάντα), ενώ στην αγορά λανσαρίστηκαν 800 καινούργια vegan προϊόντα, τα οποία το 2023 έφτασαν μαζί με τις vegan προτάσεις σε εστιατόρια να ξεπερνούν τα 1.610 τον αριθμό! Εκτός από μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσει κανείς πώς είναι τελικά να είσαι vegan και ποιες οι (θετικές) συνέπειες αυτής της διατροφής για την υγεία, θεωρείται και τέλεια αποτοξίνωση μετά την κραιπάλη των γιορτών, καθώς κι ένας εύκολος και απλός τρόπος για να κάνουμε καλό στον πλανήτη μας, συμβάλλοντας στη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής που συνδέεται με την κρεατοφαγία.
Ασία και vegan διατροφή
Όπως κάθε κοινωνική τάση με «γκελ» στο αγοραστικό κοινό, έτσι και το Veganuary γίνεται κάθε χρόνο η αφορμή για ειδικά αφιερώματα, μενού, πιάτα και προϊόντα, από gourmet εστιατόρια μέχρι αλυσίδες σουπερμάρκετ, από την Αγγλία και την Ελλάδα μέχρι τις ΗΠΑ. Φυσικά, τέτοιες κινήσεις η Ασία τις αντιμετωπίζει με ένα πονηρό μειδίαμα. Οι ταυτισμένες με τον δυτικό vegan-ισμό διατροφικές επιλογές, από τα αρχαία ακόμη χρόνια, στην Ασία καθοδηγούνται από τις αρχές της συμπόνιας, της μη βίας και του σεβασμού προς όλα τα έμβια όντα. Πολλοί ασιατικοί λαοί έχουν μια βαθιά ριζωμένη παράδοση χορτοφαγίας, που φυσικά είναι επηρεασμένη από θρησκευτικές πρακτικές, π.χ. του βουδισμού, του τζαϊνισμού κ.ά. Πράγματι, το τόφου, το γάλα σόγιας και το σεϊτάν, δημοφιλείς τροφές μεταξύ των vegans παγκοσμίως, προήλθαν από την Κίνα, επειδή η θανάτωση και η κατανάλωση ζώων θεωρούνταν ακάθαρτες από τις κινεζικές λαϊκές θρησκείες. Επιπλέον, σύμφωνα με τα κλασικά κινεζικά κείμενα, οι άνθρωποι οφείλουν να απέχουν από το κρέας πριν από γεγονότα μεγάλης σημασίας, παράδοση που εν μέρει έχει να κάνει με τη σύσταση του αυτοκράτορα Γου της δυναστείας Λιάνγκ (502-557 μ.Χ.) στους μοναχούς να μην καταναλώνουν κρέας. Και όσο κι αν κάποιος δυσκολεύεται να φανταστεί την κινεζική κουζίνα χωρίς πάπια, κοτόπουλο και χοιρινό, υπάρχουν αρκετές παραδοσιακές συνταγές που στην πραγματικότητα είναι 100% φυτικές. Ρίζες μπαμπού, τόφου, μανιτάρια, γίνονται η βάση για συναρπαστικά κινέζικα πιάτα. Κι αν όλα αυτά μοιάζουν απλώς με ιστορική αναδρομή, μια διατροφική οδηγία της κινεζικής κυβέρνησης το 2016 προέτρεπε τον κόσμο να μειώσει την κατανάλωση κρέατος κατά 50%! Στη Νότια Κορέα 1,5 εκατομμύρια πολίτες είναι vegetarian, ενώ 500.000 ακολουθούν μια αυστηρά χορτοφαγική, δηλαδή vegan, διατροφή. Η περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού έχει τα υψηλότερα ποσοστά vegetarians (19%) και vegans (9%) παγκοσμίως. Κι αυτό οφείλεται στην πλούσια γαστρονομική ιστορία της Ασίας. Όσο για την Ινδία συγκεκριμένα; Έχει περισσότερους χορτοφάγους απ’ ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος μαζί. Το 2007 οι στατιστικές του ΟΗΕ έδειξαν ότι οι Ινδοί είχαν το χαμηλότερο ποσοστό κατανάλωσης κρέατος παγκοσμίως, εκτιμώντας ότι το 40% του ινδικού πληθυσμού ήταν vegetarians. Η ιστορία της χορτοφαγίας στην Ινδία είναι πολύ παλιά: Ο Κινέζος προσκυνητής Φαξιάν, όταν έφτασε εκεί, μεταξύ 399 και 414 μ.Χ., παρατήρησε: «Η Ινδία είναι μια παράξενη χώρα. Οι άνθρωποι δεν σκοτώνουν κανένα ζωντανό πλάσμα, δεν εκτρέφουν χοίρους και πτηνά και δεν πωλούν ζωντανά βοοειδή». Τόφου, φύκια, μανιτάρια, φασόλια edamame: η ιαπωνική κουζίνα έχει έναν πλούτο από vegan επιλογές. Λέγεται ότι ο 40ός αυτοκράτορας, Τενμού, τον 7ο αιώνα (έτος 675) θέσπισε νόμο με τον οποίο απαγόρευε την κατανάλωση ζώων, ενώ η διάδοση του βουδισμού επέβαλε τις αξίες της vegan διατροφής. Μέχρι και σήμερα μπορεί κανείς να επισκεφτεί το βουδιστικό κέντρο που βρίσκεται στο Κογιασάν, μια οροσειρά σε σχήμα λωτού ύψους 900 μέτρων, 3 ώρες από την Οσάκα, έναν πραγματικό vegan παράδεισο που από το 816 μ.Χ. προσφέρει υπέροχα vegan πιάτα στους επισκέπτες του.
Οι θησαυροί της ασιατικής κουζίνας
Οι απανταχού vegans λατρεύουν να ψωνίζουν σε καταστήματα με ασιατικά είδη, αφού σε αυτά βρίσκουν τις τροφές που χαρίζουν στον οργανισμό τους την πρωτεΐνη που χρειάζεται, με τέλειες γεύσεις. To tofu, γνωστό και αγαπημένο εδώ και χρόνια, πλέον βγαίνει σε διάφορες μορφές επεξεργασίας, επιτρέποντας στη μαγειρική φαντασία μας να δημιουργήσει ελεύθερα. Τα soba noodles έχουν αντικαταστήσει τα ramen σε πολλές neo-Asian συνταγές, μια και το φαγόπυρο, από το οποίο φτιάχνονται, είναι μία υπερτροφή πλούσια σε πρωτεΐνη. Μία κούπα (160gr) φασόλια edamame περιέχει 18,4gr. πρωτεΐνης, ενώ μία κούπα (202gr) mung beans, ροβίτσα επί το ελληνικότερον, περιέχει 14,2 γρ. πρωτεΐνης. Δοκιμάστε τα σε σαλάτα, αντί για μαυρομάτικα φασόλια, και θα λατρέψετε τη γεύση τους. Όσο για τα edamame, ξέρετε: λίγο χοντρό αλάτι από πάνω, κι έτοιμα! Τα φύκια είναι ένα superfood που μπουστάρει τον οργανισμό με βιταμίνες Α, B και C, με τα nori και τα wakame να βρίσκονται πολύ ψηλά και στις προτιμήσεις των foodies, ως γαρνιτούρα σε σούπες και σαλάτες, αλλά ακόμη και ως σνακ. Με μόλις 155 θερμίδες ανά κούπα (165gr), το πράσινο jackfruit είναι ο ιδανικός αντικαταστάτης του κοτόπουλου, αφού μαγειρεμένο έχει παρόμοια υφή και γεύση με το συμπαθές πτηνό. Μάλιστα, το 92% των θερμίδων του εξωτικού αυτού φρούτου, που βρίσκει κανείς εύκολα στα ράφια των Wok Shop, είναι καθαροί υδατάνθρακες, ενώ οι υπόλοιπες είναι πρωτεΐνη και λίπος (σε πολύ χαμηλό ποσοστό). Η καρύδα εξελίσσεται σε μεγάλο player της κουζίνας – το γάλα, το λάδι και το βούτυρό της εξοστρακίζουν σιγά σιγά από το ράφι τα ζωικά τους αντίστοιχα. Και αν αναρωτιέστε πώς θα φτιάξετε κρέμα, υπάρχει και το συμπυκνωμένο γάλα καρύδας, με την πλούσια υφή. Πέρα όμως από τις πρώτες ύλες, η βιομηχανία τροφίμων τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει σε έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα, βρίσκοντας στους vegans μια ολοένα μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη. Έτσι, όλο και πιο συχνά βλέπουμε τα αγαπημένα μας ασιατικά πιάτα σε vegan εκδοχές με την ίδια, αν όχι καλύτερη, γεύση! Bao buns με plant-based γέμιση, σχεδόν έτοιμα προς κατανάλωση spring rolls και money bags, κλασικές σάλτσες, όπως η oyster sauce, σε vegan εκδοχή, εμπλουτίζουν την ποικιλία. Μια ποικιλία σε επιλογές που ολοκληρώνεται με νοστιμότατα vegan γλυκάκια, όπως τα σοκολατένια Wowchi Mochi Ice Cream!
